مقدمه

دموراژ و حق توقف کانتینری از جمله هزینه‌هایی هستند که در حمل‌ونقل و تجارت بین‌المللی به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل دریایی، تاثیر زیادی بر هزینه‌های نهایی دارند. با تغییرات سالیانه در مقررات و تعرفه‌ها، آگاهی از هزینه‌ها و تعرفه‌های جاری اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله، به بررسی دقیق هزینه دموراژ و حق توقف کانتینری در سال 1403 خواهیم پرداخت و به تحلیل عوامل مؤثر بر این هزینه‌ها خواهیم پرداخت.



دموراژ چیست؟

دموراژ (Demurrage) به هزینه‌ای گفته می‌شود که در صورت تأخیر در تخلیه یا بارگیری کانتینر از وسیله نقلیه حمل‌ونقل، به‌ویژه کشتی، توسط صاحب کالا یا شرکت حمل‌ونقل به شرکت حمل‌و‌نقل پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها برای جبران زمان اضافی که کانتینر در بندر یا پایانه باقی می‌ماند، اعمال می‌شود. در واقع، دموراژ به معنای هزینه‌ای است که به خاطر استفاده طولانی‌مدت از کانتینر یا فضای بندر، به شرکت حمل‌ونقل پرداخت می‌شود.


 



حق توقف کانتینری چیست؟

حق توقف کانتینری (Container Detention) مشابه دموراژ است، با این تفاوت که به هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که به دلیل تأخیر در بازگرداندن کانتینر به شرکت حمل‌ونقل از سوی صاحب کالا، به وجود می‌آید. این هزینه‌ها زمانی محاسبه می‌شود که کانتینر پس از تخلیه به موقع به بندر یا پایانه بازگردانده نشود و به مدت طولانی‌تری در اختیار صاحب کالا باقی بماند.



تعرفه‌های دموراژ و حق توقف کانتینری در سال 1403
در سال 1403، تعرفه‌های دموراژ و حق توقف کانتینری تحت تأثیر چندین عامل قرار گرفته‌اند:

  • افزایش هزینه‌های عملیاتی: به دلیل افزایش قیمت سوخت، هزینه‌های کارگری و هزینه‌های بندری، هزینه‌های دموراژ و حق توقف کانتینری نیز افزایش یافته است. این افزایش هزینه‌ها بر تعرفه‌های دموراژ تأثیر مستقیم دارد و باعث می‌شود که هزینه‌ها برای تأخیرهای طولانی‌تر بالاتر برود.

 

  •  نوسانات اقتصادی و ارزی: تغییرات در نرخ ارز و وضعیت اقتصادی کشورها می‌تواند بر هزینه‌های حمل‌ونقل و تعرفه‌های دموراژ تأثیر بگذارد. به‌ویژه برای کشورهایی که وابسته به واردات و صادرات هستند، تغییرات ارزی می‌تواند به افزایش هزینه‌ها منجر شود.

 

  •  تغییرات در قوانین و مقررات: هر سال ممکن است مقررات و قوانین مربوط به حمل‌ونقل و تعرفه‌های مربوطه تغییر کنند. در سال 1403، تغییرات در قوانین مربوط به حمل‌ونقل دریایی و بندری ممکن است تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های دموراژ و حق توقف کانتینری داشته باشد.

عوامل مؤثر بر هزینه دموراژ و حق توقف کانتینری :

  • مدت زمان تأخیر: هزینه‌های دموراژ معمولاً به ازای هر روز تأخیر محاسبه می‌شود. هر چه مدت زمان تأخیر بیشتر باشد، هزینه‌های دموراژ نیز افزایش می‌یابد. به‌ویژه در مواقعی که بندر شلوغ باشد یا حجم بالای کانتینرها وجود داشته باشد، این هزینه‌ها می‌توانند به سرعت افزایش یابند.
  • نوع کالا و کانتینر: برخی از کالاها و کانتینرها نیاز به شرایط خاصی دارند. برای مثال، کانتینرهای یخچالی که برای حمل کالاهای حساس به دما استفاده می‌شوند، ممکن است هزینه‌های دموراژ بالاتری داشته باشند. همچنین، کانتینرهای بزرگتر یا ویژه معمولاً هزینه‌های بیشتری را به دنبال دارند.
  • شرایط قرارداد: هر شرکت حمل‌ونقل و خطوط دریایی ممکن است تعرفه‌ها و شرایط متفاوتی برای دموراژ و حق توقف کانتینری داشته باشند. این شرایط در قراردادهای حمل‌ونقل مشخص شده و می‌تواند بر هزینه‌های نهایی تأثیر بگذارد.

 

جدول هزینه حق توقف کانتینرهای DC و HC سال 1403
1_10 FREE FREE
11_20 5 10
21_30 7 14
31_40 10 20
41… 15 30

جدول هزینه حق توقف کانتینرهای OT و FR سال 1403
1_10 FREE FREE
11_20 10 20
21_30 14 28
31_40 20 40
41… 30 60

جدول هزینه حق توقف کانیتنر های یخچالی REF سال 1403
1_4 FREE FREE
5_14 15 30
15_24 21 42
25_34 30 60
35… 45 90

 



نکات پایانی برای مدیریت هزینه‌ها

 

برای کاهش هزینه‌های دموراژ و حق توقف کانتینری، توجه به نکات زیر ضروری است


• برنامه‌ریزی دقیق: برنامه‌ریزی مناسب برای تخلیه و بارگیری کانتینرها می‌تواند به کاهش هزینه‌های دموراژ کمک کند. اطمینان از وجود هماهنگی‌های لازم با بندر و شرکت‌های حمل‌ونقل برای جلوگیری از تأخیرهای غیرضروری بسیار مهم است.
• مذاکره در قرارداد: قبل از امضای قرارداد، بررسی دقیق شرایط و تعرفه‌های مربوط به دموراژ و حق توقف کانتینری و مذاکره برای شرایط مطلوب می‌تواند به کاهش هزینه‌ها کمک کند.
• آگاهی از تغییرات: پیگیری اخبار و تغییرات در قوانین و مقررات حمل‌ونقل و تعرفه‌های مربوطه می‌تواند به مدیریت بهتر هزینه‌ها و جلوگیری از surprises کمک کند.


 

* شرکت‌های کشتیرانی خصوصی در ایران *

شرکت کشتیرانی ترنگ دریا
شرکت کشتیرانی آریافرین جام
شرکت ونوس دریا
شرکت بارفرابران

شرکت‌های کشتیرانی دولتی در ایران
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL)
شرکت ملی نفت‌کش ایران (NITC)
شرکت کشتیرانی حافظ‌دریا
کشتیرانی والفجر